แบรนด์คือสิ่งที่เราเห็นได้ทั่วไป
ถ้าไม่เชื่อลองเดินเข้าเซเว่นดูก็ได้ครับ ไม่ว่าจะเป็นครีมต่างๆ อาหารเสริม หรือแม้แต่ของใช้ในบ้าน ทุกอย่างก็เป็นแบรนด์กันทั้งนั้น
หรือถ้าเราเดินไปหน้าปากซอย เราอาจจะเห็นรถ Toyota ป้ายโฆษนา True หรือ มอเตอร์ไซค์ส่งของ Grab
หลายคนที่มีความฝันอยากจะเปิดธุรกิจเป็นของตัวเอง ก็คงอยากจะสร้างแบรนด์เป็นของตัวเอง
แต่คำถามที่ว่าจะสร้างแบรนด์อะไรดี ก็ไม่ใช่สิ่งที่จะตอบได้ในชั่วข้ามคืน ในวันนี้เรามาดูกันครับว่า ถ้าเราอยากจะสร้างแบรนด์เป็นของตัวเอง ตัวเลือกจะมีอะไรบ้าง และเราจะเริ่มต้นได้อย่างไร
สร้างแบรนด์อะไรดี
แบรนด์ที่คนไทยนิยมสร้างมากที่สุด ก็คือเสื้อผ้า กระเป๋า ครีม สบู่ และอาหารชนิดต่างๆ ส่วนมากแบรนด์พวกนี้จะเป็นสินค้าฟุ่มเฟือยที่ลูกค้าพร้อมที่จะจ่ายเงินมากเป็นพิเศษ เพื่อซื้อคุณภาพ ภาพลักษณ์ ความเชื่อใจในสินค้า เป็นต้น การมีแบรนด์เป็นการสร้างความแตกต่างให้กับสินค้า และจะทำให้ลูกค้ากลับมาซื้อซ้ำหรือแนะนำคนอื่นต่อได้
สินค้าฟุ่มเฟืองไม่ได้แปลว่าไม่มีค่าหรือไม่มีประโยชน์นะครับ มูลค่าของสินค้าไม่ได้อยู่ที่การใช้งานเสมอไป ทุกอย่างขึ้นอยู่กับความคิดเห็นและมุมมองลูกค้า…ซึ่งก็เป็นสิ่งที่แบรนด์เราต้องโน้วน้าวให้ได้
สร้างแบรนด์เสื้อผ้า
แบรนด์เสื้อผ้าเป็นสิ่งที่สามารถแสดงออกมาได้ง่ายๆ เพราะมันเป็นอะไรที่คนทั่วไปสามารถมองเห็นได้ ลูกค้าที่เห็นสินค้าเราก็จะรับรู้ถึงผลประโยชน์ได้ทันทีเลย (ต่างจากครีมหรืออาหารเพื่อสุขภาพเป็นต้น)
ขอแค่คุณมีเซ้นทางด้านการออกแบบเสื้อผ้า คุณก็สามารถสร้างแบรนด์ของตัวเองได้แล้ว ข้อเสียของแบรนด์นี้คือมันย้ายมาที่จะถูกคนลอก ซึ่งในช่วงที่คุณกำลังสร้างแบรนด์อยู่นั้นหากโดนลอกไป ก็จะลำบากครับเพราะมันจะทำให้คุณสร้างกลุ่มลูกค้าที่เชื่อมั่นได้ยาก
สร้างแบรนด์กระเป๋า
ผมมองว่ากระเป๋าจริงๆแล้วก็คล้ายๆกับแบรนด์เสื้อผ้านะครับ แม่ค้าบางคนใช้กระเป๋าเป็นกับเสื้อผ้าเป็นแบรนด์เดียวกันเลยด้วยซ้ำ
โดยรวมแล้วกระเป๋าจะทำได้ยากกว่าและโดดลอกได้ยากกว่าในระดับหนึ่ง แล้วส่วนมากราคาต่อ 1 ชิ้นก็จะมากกว่าเสื้อผ้าด้วย เวลาขายก็จะได้กำไรแย่กว่าในระดับหนึ่งเลยครับ
ผมมองว่าการออกแบบกระเป๋า 1 ใบใช้แรงเยอะกว่าการสร้างเสื้อผ้า 1 ตัวนะครับ เพราะวัสดุที่คุณใช้บางทีก็ต้องหามาจากหลายที่ บางทีจะต้องหาคนเย็บกระเป๋าหลายๆส่วนแล้วค่อยเอามาประกอบรวมกันอีกทีด้วย
สร้างแบรนด์ครีม
ครีมยังไงก็ขายดีครับ แต่เหมือนมีเยอะเกลื่อนตลาดเหลือเกิน
ส่วนที่ท้าทายที่สุดของการทำแบรนด์ครีมก็คือจะทำยังไงให้แตกต่างและอยู่ในตลาดได้นาน
เวลาขายแบรนด์ครีมวิธีที่คนทำกันเยอะที่สุดก็คือลงงบการตลาดในช่วงแรกให้เยอะๆเข้าไว้ (ครีมเป็นสินค้าที่มีกำไรต่อชิ้นเยอะทำให้สามารถลงงบการตลาดได้เยอะขึ้น) แน่นอนว่ายิ่งเอาโฆษณาเยอะทำการตลาดเยอะลูกค้าเขาจะซื้อเยอะ
แต่ถ้าในระยะยาวเราไม่สามารถสร้างสินค้าที่มีคุณภาพได้ หรือทำให้ลูกค้าเชื่อใจในคุณภาพของสินค้าเราได้ มันก็ยากที่จะรักษาแบบนี้ไว้ในระยะยาว
เพราะฉะนั้นสิ่งที่สำคัญที่สุดในการสร้างแบรนด์ครีมก็คือ เทคนิคการตลาด คุณภาพ และข้อแตกต่างของสินค้า
สร้างแบรนด์สบู่
สบู่ก็จะอยู่ในหัวข้อความสวยความงามเหมือนกับครีมครับ เพียงแต่ว่าราคาขาโดยเฉลี่ยอาจจะต่ำกว่านิดนึง
ซึ่งโดยรวมแล้วผมคิดว่าปัญหาของการสร้างแบรนด์สบู่ ก็คล้ายๆกับปัญหาของการสร้างแบรนด์ครีมเลย
คุณต้องสามารถทำให้สินค้าคุณแตกต่างจากผู้อื่นได้ และทำให้มีคุณภาพดีมากพอที่จะทำให้ลูกค้ากลับมาซื้อได้ในระยะยาว
สร้างแบรนด์อาหาร-อาหารเสริม
แบรนด์อาหารหรืออาหารเสริมเป็นหมวดที่ถือว่าค่อนข้างกว้างมากครับ แน่นอนว่าอาหารในประเทศไทยมีอยู่เยอะแยะ คุณจะทำยังไงให้สินค้าคุณแตกต่างจากผู้อื่น
แต่อาหารอาหารเสริมก็จะมีจุดที่ท้าทายมากกว่าเดิม ก็คืออายุการใช้งานกับอายุในการเก็บนั่นเอง
หรือถ้าคุณอยากขายอาหารสดแบบมีหน้าร้าน คุณก็ต้องมียอดที่สามารถปิดให้ได้ต่อเดือน เพราะคุณมีค่าใช้จ่ายเป็นค่าเช่าร้านและค่าพนักงานด้วย
แน่นอนว่าตัวอย่างที่ผมให้มาเป็นแค่ แบรนด์ ที่คนไทยนิยมสร้างกัน คุณอาจจะสนใจสร้างแบรนด์อื่นแทนก็ได้ ขอแค่คุณเข้าใจตลาดกลุ่มลูกค้าของคน และสามารถสร้างภาพลักษณ์ที่ทำให้คนเชื่อได้ แค่นี้คุณก็สามารถสร้างแบรนด์ที่อยู่ได้นานได้แล้วครับ
ข้อดีของการมีแบรนด์
การมีแบรนด์ไม่ได้หมายความแค่ว่าคุณมีไลน์สินค้าเป็นของตัวเองนะครับ
แต่มันคือข้อความที่เราจะซื้อให้ลูกค้าฟังว่า ตัวตนของธุรกิจเราคืออะไร
ซึ่งโดยทั่วไปแล้ว การสร้างแบรนด์ใหม่จะหมายถึง การตอบโจทย์ให้กลุ่มลูกค้ากลุ่มใดกลุ่มหนึ่งเป็นพิเศษ และทำให้ลูกค้ากลุ่มนั้นรู้สึกว่าเราได้สร้างอะไรที่เหมาะกับเขาและแสดงถึงตัวตนของเขาได้จริงๆ
ยกตัวอย่างแบรนด์ที่คนรู้จักมากที่สุดเช่นแอปเปิ้ลเป็นต้น คนที่ใช้แบรนด์นี้จะมีความภูมิใจในสินค้ามาก และจะไม่มีทางเปลี่ยนไปใช้มือถือรุ่นอื่นได้ง่ายๆ
ถ้าถามว่าทำไมผมก็ตอบได้แค่ว่าเพราะว่าการใช้มือถือของ apple มันแสดงถึงตัวตนของเขา และสำหรับมนุษย์แล้วถ้าเรามีอะไรที่ทำให้เรารู้สึกว่ามันเป็นตัวตนของเรา เราก็จะไม่ทิ้งมันไปง่ายๆแน่นอน
เพราะฉะนั้นแบรนด์ก็คือหลักประกันให้ลูกค้าคุณอยู่กับคุณไปนานๆ
เทคนิคสร้างแบรนด์ให้ดัง
การทำให้แบรนด์ของคุณดังขึ้นอยู่กับ 2 ปัจจัยครับ กลยุทธ์การตลาดและกลยุทธ์การขายของคุณนั้นเอง
อย่างแรกเลยคุณต้องตัดสินใจก่อนว่ากลุ่มลูกค้าเป้าหมายของคุณคือใครกันแน่
และกลุ่มลูกค้าพวกนี้มีปัญหา หรือ painpoint อะไรบ้าง
ยิ่งสินค้าคุณตอบโจทย์ปัญหาเขาได้เยอะแค่ไหน โอกาสในการขายยิ่งมีเยอะ
พอคุณได้กลุ่มเป้าหมาย สินค้าที่คุณอยากขายแล้ว โจทย์ต่อไปก็คือการสร้างกลยุทธ์การตลาดและกลยุทธ์การขาย
กลยุทธ์การตลาดเช่นคุณจะสื่อสารข้อดีของแบรนด์คุณให้กับลูกค้าได้ยังไง และผ่านทางช่องทางไหนบ้าง โดยทั่วไปแล้วคนส่วนมากเลือกที่จะใช้ช่องทาง social หรือหาคนมาช่วยรีวิวสินค้าเป็นต้น
แน่นอนว่าต่อให้คุณโฆษณาสินค้ามากแค่ไหน ถ้าลูกค้าไม่สามารถหาซื้อสินค้าคุณได้มันก็เปล่าประโยชน์ แบรนด์เล็กส่วนมากจะเริ่มจากการขายของออนไลน์ ซึ่งก็คือการโฆษณา รับโอนเงินและส่งของทางไปรษณีย์
แน่นอนว่าพวกแบรนด์ความสวยความงามหรือสินค้าเพื่อสุขภาพบางอย่าง ก็ใช้ระบบตัวแทนจำหน่ายในการจะช่วยกระจายสินค้าได้เป็นต้น
ตัวอย่างการสร้างแบรนด์
ผมเชื่อว่าถ้าแบรนด์คุณดีคุณขายอะไรก็ได้ครับ
iPhone ต่างจากมือถือยี่ห้ออื่นยังไง?
Nike เหมือนรองเท้าผ้าใบเจ้าอื่นไหม?
น้ำเปล่าในเซเว่นคุณใช้เกณฑ์อะไรเลือกล่ะ?
คำถามพวกนี้จะว่าตอบยากก็ตอบยากจะว่าตอบได้ก็ตอบง่ายๆ เพราะคนที่ชอบจริงๆเขาก็แค่ตอบว่าเพราะเขาชอบ ไม่ได้มีเหตุผลอะไรไปมากกว่านั้นเลย
เหมือนว่าเขาพอใจกับผลลัพธ์ที่เขาได้จากแบรนด์พวกนี้แล้ว และไม่คิดที่จะต้องหาคำตอบมีตัวเลือกอื่นที่อาจจะดีกว่าหรือเหมาะสมกับเขามากกว่าก็ได้
แน่นอนว่าแบรนด์ที่ผมให้มา เป็นบริษัทที่อยู่มานานหลายสิบปีและมีงบการตลาดมากจนเรานึกไม่ถึง
แบรนด์เล็กๆที่เราเปิดขึ้นมาเองยังไงก็สู้ไม่ได้หรอก แต่สิ่งที่เราทำได้ ก็คือเริ่มจากการหากลุ่มลูกค้าเล็กๆที่ต้องการสินค้าเราจริงๆและรู้สึกภูมิใจที่ได้ใช้สินค้าของเรา
ให้เรายึดกลุ่มลูกค้านี้ไว้ เพื่อที่จะใช้สร้างฐานที่แข็งแกร่งสำหรับการขยายแบรนด์ไปสู่กลุ่มลูกค้าที่กว้างกว่าได้ในอนาคตครับ
เพราะแบรนด์ทุกอย่างทุกชนิดในโลกก็เริ่มจากวิธีนี้กันทั้งนั้น
เป็นยังไงบ้างครับไม่ทราบว่าทุกคนได้คำตอบที่ตัวเองพอใจหรือยังเกี่ยวกับเรื่องแบรนด์ หากใครมีเรื่องเล่าอะไรเกี่ยวกับแบรนด์ที่ตัวเองชอบก็สามารถพิมพ์บอกได้นะครับ
