นักการตลาดทำอะไร? การตลาดจบมาทํางานอะไร

หนึ่งในคำถามที่คนถามผมเข้ามาบ่อยที่สุดก็คือเรื่องของหน้าที่และโอกาสในการหางานของคนที่ทำงานสายการตลาด ซึ่งจริงๆแล้วงารการตลาดก็ไม่ได้เปลี่ยนไปเยอะเท่าไรจากเมื่อหลายสิบปีที่ผ่านมาถึงวันนี้ อาจจะมีการย้ายไปทำบนออนไลน์มากขึ้น แต่สุดท้ายพื้นฐานของการทำความเข้าใจลูกค้า สร้างโฆษณา หรือแม้แต่การช่วยปิดการขาย ก็ยังเหมือนเดิม

ในบทความนี้เราจะมาดูกันว่า นักการตลาดคือใคร ทำอะไรบ้าง และ หากเราเรียนการตลาด เราจะทำงานแบบไหนได้บ้าง

นักการตลาดคือใคร? ทำอะไรบ้าง?

นักการตลาด คือ คนที่มีหน้าที่รับผิดชอบตั้งแต่ศึกษา ค้นคว้า ค้นหา และมองหาโอกาสใหม่ ๆ ทางการตลาด เช่น การติดตามข่าวสารต่าง ๆ รอบตัว ค้นหาความต้องการจากกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย เพื่อค้นหาสิ่งใหม่ นวัตกรรมหรือสินค้ามาตอบสนองความต้องการ หรือนำเสนอสินค้าเพื่อสร้างความต้องการให้กับลูกค้า

นักการตลาดต้องวางแผนกลยุทธ์ทางด้านการตลาดว่าจะทำอย่างไรที่สร้างความแตกต่างที่ลูกค้ามองเห็นคุณค่าของสินค้า กำหนดกลุ่มเป้าหมาย การวางตำแหน่งของผลิตตภัณฑ์ และการใช้กลยุทธ์ในช่วงชีวิตต่าง ๆ ของสินค้าตั้งแต่ช่วงเปิดตัวต้องสร้างความตระหนักรู้ ให้ความรู้ และการได้รับคุณประโยชน์จากการใช้สินค้า และกลยุทธ์อื่น ๆ ไม่ว่าจะเป็นกรณีช่วงที่ยอดขายขึ้นสูงอย่างรวดเร็ว หรือช่วงที่ยอดขายตก

เมื่อได้วางแผลกลยุทธ์ทางการตลาดเรียบร้อยแล้ว นักการตลาดต้องนำสิ่งเหล่านี้ไปไว้ในแผนการตลาด เพื่อสามารถใช้แก้ปัญหาเฉพาะหน้าต่าง ๆ ได้ ในแผนการตลาดต้องระบุกิจกรรมและช่วงเวลาต่าง ๆ อย่างชัดเจน ในการเปิดตัวสินค้าใหม่และสนับสนุนสินค้าเก่า เกี่ยวกับกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย สินค้า การจัดจำหน่ายด้วยวิธีต่าง ๆ ราคา และการส่งเสริมการตลาด

ในการทำธุรกิจข้อมูลต่าง ๆ มีความสำคัญมาก ดังนั้นนักการตลาดต้องทำการวิจัยทางการตลาดเพื่อสามารถนำข้อมูลต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นพฤติกรรมของกลุ่มเป้าหมาย ความพึงพอใจ หรือความไม่พึงพอใจ วิจัยเกี่ยวราคา ราคาต่ออุปสงค์ หรือบุคคลที่มีความต้องการล้ำหน้ามากไปกว่าตลาดที่ช่วยให้เกิดนวัตกรรมใหม่ ซึ่งในการดำเนินธุรกิจต้องมีข้อมูลเหล่านี้มาช่วยในการตัดสินใจ ปรับกลยุทธ์ต่าง ๆ ให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบันที่เกิดขึ้น  รวมไปถึงการวิเคราะห์สภาพการแข่งขัน เพื่อให้สามารถวางตำแหน่งของสินค้าในตลาดได้

การสร้างภาพลักษณ์ของแบรนด์ให้แตกต่างในเชิงบวก จนลูกค้ามองเห็นคุณค่าความแตกต่างนั้นอย่างชัดเจนก็เป็นอีกหน้าที่หนึ่งของนักการตลาด 

ไม่ใช่ว่าลูกค้าทุกคนจะให้ผลกำไรเท่ากัน ดังนั้นนักการตลาดต้องหาและคัดเลือกว่า ควรเลือกลูกค้ากลุ่มไหนที่ให้ผลกำไรมากที่สุด และเลือกหาลูกค้าที่ให้ผลกำไรที่มากกว่ากลุ่มลูกค้าที่มีค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษามากกว่า

เมื่อสินค้าเก่ามียอดขายที่ตกลง นักการตลาดต้องทำการวิจัยหาสินค้าใหม่ที่สามารถตอบสนองความต้องการในกลุ่มที่แตกต่างไปจากเดิม ที่สามารถสร้างยอดขายใหม่ได้ดีขึ้น 

นักการตลาดต้องจัดทำการโฆษณา ประชาสัมพันธ์สินค้าให้กับลูกค้าได้ตระหนักรู้ถึงการมีอยู่ของสินค้า คุณค่าของสินค้า ราคา และสถานที่จัดจำหน่ายสินค้า นี่คือ การติดต่อสื่อสารทางการตลาด ทั้งมีการสื่อสารทางเดียว และการสื่อสารสองทาง 

จากที่กล่าวมาจะเห็นได้ว่า งานของนักการตลาดในบริษัทเป็นขอบเขตงานที่กว้างมาก ตั้งแต่ค้นหาความต้องการ หาสินค้ามาตอบสนอง วางแผนกลยุทธ์ ทำแผนการตลาด สร้างแบรนด์สินค้า เปิดตัวสินค้า สร้างยอดขาย รักษายอดขาย วิจัยการตลาด ค้นหาลูกค้าเป้าหมาย ค้นหาสินค้าส่วนขยาย ศึกษาคู่แข่ง ประชาสัมพันธ์ ทำการตลาดเพื่อให้คนมาซื้อสินค้า การติดต่อกับลูกค้าทั้งในไทยและต่างประเทศ รวมไปถึงการมองเห็นโอกาสในการลงทุนของธุรกิจ ทำให้มองเห็นภาพได้เลยว่า การเรียนของนักการตลาดต้องหนักมาก ๆ เพราะว่าต้องอาศัยความรู้รอบด้าน และกว้างขวาง ต้องนำเสนอเก่ง ต้องเข้าสังคมเก่ง 

ทักษะที่ดีนักการตลาดควรจะมี คือ มีความรู้รอบด้าน ต้องศึกษาหาความรู้ พัฒนาตัวเองอยู่เสมอ ต้องทันและนำกระแส รวมถึงสร้างกระแส ต้องเตรียมตัวเกี่ยวกับการพบเจอผู้คน การวางตัว บุคลิกภาพ มีการประสานงาน นำเสนองาน ต้องขายตัวเองให้ได้ มีพื้นฐานการคำนวณที่ดี เพื่อที่จะรู้ได้ว่าสิ่งที่เขาเสนอมาคุมกับการลงทุนไหม มีความสามารถในการเจรจา และต่อรองธุรกิจ ต้องมีทักษะการแก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้ดี

ดังนั้น เมื่อน้อง ๆ เรียนจบด้านการตลาดมาน่าจะมีตัวเลือกอาชีพให้ทำได้หลากหลาย  เรามาลองดูกันนะครับว่ามีอาชีพอะไรบ้าง 

การตลาด จบมาทำอะไร

งานการตลาด จบมาทำงานได้ค่อนข้างกว้างขวางมาก แต่ทักษะในการทำงานของนักศึกษาจบใหม่จะไม่ค่อยต่างกันมากนัก ส่วนมากจะเป็นเกี่ยวกับการวางแผนกลยุทธ์ แผนการตลาด ติดต่อประสานงาน ศึกษาและพัฒนาผลิตภัณฑ์ รวมไปถึงการติดข่าวสาร และเทรนด์ต่าง ๆ  พื้นฐานสำคัญที่ต้องมีคือ มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี

การตลาดปัจจุบันจะเน้นไปทางโลกออนไลน์มากยิ่งขึ้น จะเห็นได้จากตำแหน่งที่รับสมัครงานจะเน้นการใช้ทักษะทางด้านออนไลน์เป็นส่วนใหญ่ ดังนั้นนอกจากทักษะที่กล่าวมาแล้ว น้อง ๆ ที่จบใหม่ควรมีทักษะเกี่ยวกับออนไลน์เป็นอีกทักษะที่สำคัญ งานของนักการตลาดมีดังนี้

**หมายเหตุ: นี่เป็นแค่ตัวอย่างงานของคนที่ทำตรงสาย ซึ่งในโลกการหางาน เราไม่ต้องทำงานตรงสายก็ได้ จะย้ายไปขายของออนไลน์ ทำธุรกิจ หรือ ขายไอติมก็ได้ครับ ส่วนนี้ไม่ใช้คำแนะนำหรือข้อบังคับอะไร เป็นแค่ตัวอย่างที่เราสามารถนำไปทำตามได้ หากไม่ทำก็ไม่ได้ผิด

#1 Digital marketing specialist/ Social media marketing

• วางแผนกลยุทธ์การตลาดออนไลน์  สนับสนุนฝ่ายขาย และจัดเตรียมโปรโมชั่นการขาย
• จัดเก็บข้อมูลจาก Social media (Facebook, YouTube, IG) และจัดทำรายงานทางการตลาด 
• พัฒนาสื่อออนไลน์ให้สามารถเพิ่มยอดขายได้  และสื่อสารกับทีมงานเพื่อช่วยจัดทำแคมเปญออนไลน์
• ติดต่อประสานงานผู้ร่วมมือทางธุรกิจออนไลน์ (Facebook, YouTube, IG) และผู้ร่วมมือทางธุรกิจรายใหม่ เพื่อสร้างโอกาสทางธุรกิจ

#2 Content Marketing

• พัฒนาคอนเทนต์คุณภาพ ไม่ว่าจะเป็นในรูปแบบข้อความ รูปภาพ และคลิปวีดีโอ เพื่อส่งเสริมภาพลักษณ์ของแบรนด์ผ่านช่องทางออนไลน์รวมไปถึงสื่อประชาสัมพันธ์อื่น ๆ 
• มีแผนตารางลงคอนเทนต์ในแต่ละช่องทางออนไลน์ เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายติดตามได้อย่างสม่ำเสมอ 
• ตรวจสอบและดูแลคุณภาพของเนื้อหาในคอนเทนต์ที่ลงในช่องทางออนไลน์ต่าง ๆ 
• นำข้อมูลการใช้งานของผู้ใช้งานโซเซียลมาวิเคราะห์ และใช้เป็นข้อมูลในการพัฒนาคอนเทนต์

#3 เจ้าหน้าที่ประสานงานการตลาด

• จัดการงานด้านการประสานงานระหว่างตัวแทนต่าง ๆ กับบริษัท ให้ได้ตามที่เป้าหมายกำหนด
• เป็นเลขาในที่ประชุม ด้วยการเข้าร่วมประชุม และ บันทึกรายงานการประชุม 
• ทำหน้าที่จัดเก็บข้อมูลแคมเปญในแต่ละเดือน และสรุปผล

#4 เจ้าหน้าที่การตลาด

• ทำหน้าที่รับนโยบายจากผู้บริหารสูงสุดโดยตรง เพื่อใช้เป็นแนวทางดำเนินการทางการตลาด
• ติดตามข่าวสารการเคลื่อนไหวทางการตลาดทั่วประเทศไทย เพื่อค้นหาช่องทางการตลาด และข้อบกพร่องนำมาพัฒนาปรับปรุง  ค้นหาความคิดไอเดียใหม่ ๆ เพื่อนำมาพัฒนาสินค้า
• วางแผนกลยุทธ์ ทำแผนการตลาด  วางแผนสื่อสารทางการตลาดทั้งระยะสั้นและระยะยาว และจัดกิจกรรมทางการตลาดต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการเปิดตัวสินค้า การส่งเสริมการขายและการตลาด 

#5 Marketing Officer (Online)

• วางแผนโครงการ  และวิเคราะห์คู่แข่ง พร้อมลงคอนเทนต์โปรโมทโครงการบนช่องทางออนไลน์ได้
• ยิง Ads ในช่องทางออนไลน์ได้ ทั้ง Facebook Ads และ Google Ads
• อัปเดตข้อมูลโครงากร และโปรโมชันต่าง ๆ ผ่านเว็บไซต์ และโซเซียลมีเดีย
• ดูแลและคิดคอนเทนต์ที่มีคุณภาพ เพื่อลงในโซเซียลมีเดียของบริษัทได้
• ดูแลแก้ปัญหาเฉพาะหน้าในเรื่องต่าง ๆ  ค้นหาช่องทาง และคิดกลยุทธ์ใหม่ ๆ พร้อมด้วยเครื่องมือออนไลน์ต่าง ๆ ในการโปรโมทสินค้าผ่านช่องทางออนไลน์ได้

#6 Brand Communication Executive / พนักงานสื่อสารการตลาด

• จัดทำ Event marketing และสื่อสารทำให้แบรนด์เป็นที่รู้จักของลูกค้ากลุ่มเป้าหมาย ติดต่อประสานงานร่วมกับเอเจนซี่โฆษณาและที่ปรึกษาอื่น ๆ ได้
• จัดทำแคมเปญต่าง ๆ  เพื่อสื่อสารทำให้แบรนด์เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวาง
• มีความรู้ความเข้าใจในการสร้างภาพลักษณ์และสื่อสารแบรนด์ เข้าใจบทบาทของแบรนด์ในธุรกิจ 
• มีความสามารถในการทำให้งานสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดี

#7 Online Marketing Supervisor

• จัดทำแผนทางการตลาดและงบประมาณการตลาด เกี่ยวกับราคาสินค้า ผลักดันสินค้า และการจัดทำโปรโมชันต่าง ๆ 
• ทำการศึกษาค้นคว้า และวิเคราะห์เกี่ยวกับตลาด เช่น สำรวจข้อมูลตลาดผ่านช่องทางออนไลน์, วิเคราะห์ราคา และจัดทำสรุปรายงานนำเสนอผู้บริหาร เพื่อเป็นข้อมูลในการตัดสินใจจัดทำแผนกลยุทธ์ต่อไป
• ติดต่อประสานงานกับคู่ค้าทางธุรกิจในด้านการตลาด, ต่อรองราคา และแก้ไขปัญหาต่าง ๆ 
• สามารถพัฒนาความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ทั้งภายในและภายนอกบริษัท

และนี่คือ 7 อาชีพตัวอย่างที่ได้เปิดรับสมัครงานกันอยู่ในปัจจุบัน รายละเอียดหน้าที่ของแต่ละอาชีพคงพอจะเป็นไอเดียช่วยให้น้อง ๆ ได้เห็นภาพคร่าว ๆ ว่านักการตลาดต้องทำหน้าที่อะไรกันบ้าง ต้องมีทักษะอะไรบ้างในการทำงาน แต่สิ่งหนึ่งที่เห็นในอาชีพการตลาดคือ การศึกษา ค้นคว้า ค้นหา และมองหาเพื่อให้เห็นโอกาสในการทำธุรกิจ ลงมือทดลองทำจนได้เห็นผล และนำผลนั้นมาพัฒนาต่อไป แท้จริงแล้วการเป็นนักการตลาดก็คือ การเป็นนักพัฒนานั่นเอง