หนึ่งคำที่เราอยาจจะได้ยินบ่อยในการตลาดสมัยนี้ก็คือ KOL ซึ่งถ้าจะให้พูดจริงๆก็ถือว่าเป็นตัวเลือกในการสื่อสารกับลูกค้าในยุคออนไลน์ที่ดีมากๆ ในบทความนี้เราจะมาดูกันว่า KOL คืออะไร และ สำคัญอย่างไรกับการทำธุรกิจ
KOL คืออะไร
KOL ย่อมาจากคำว่า Key Opinion Leader แปลตรงตัวก็คือ ผู้มีความคิดเห็นที่น่าฟัง KOL คือ คนที่เป็นผู้เชี่ยวชาญหรือมีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านใดด้านหนึ่งเป็นอย่างมากจนมีชื่อเสียง เป็นที่ยอมรับ และรู้จักอย่างกว้างขวางในวงการนั้น ๆ ซึ่งไลฟ์สไตล์ หรืออาชีพของ KOL จะมีความเกี่ยวข้องกับความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านของตน
ผู้ที่ได้รับการยอมรับว่าเป็น KOL มักจะเป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงในวงการนั้น ๆ และมักจะได้รับเชิญจากสื่อ หรือหน่วยงานมาร่วมพูดคุยตอบคำถามต่าง ๆ ในเรื่องที่ต้องอาศัยความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ซึ่งคำตอบของ KOL มีอิทธิพลอย่างมากต่อผู้ฟัง เพราะว่าต้องอาศัยหลักวิชาการในการวิเคราะห์อย่างตรงจุด อีกทั้ง KOL ต้องสามารถอธิบายให้ผู้ฟังทุกระดับเข้าใจในเรื่องนั้น ๆ ได้ด้วยภาษาที่เข้าใจง่ายจนผู้ฟังเชื่อมั่นในคำตอบของ KOL อย่างไม่มีข้อสงสัย ซึ่งเรียกได้ว่า KOL เป็นผู้มีอิทธิพลในการชี้นำผู้คนตามเชี่ยวชาญของ KOL
โดยส่วนใหญ่ KOL มักจะมีชื่อเสียงมาจากความเชี่ยวชาญของตนเอง ที่แสดงออกให้คนในวงการนั้น ๆ ได้เห็นจนเป็นที่ยอมรับ ซึ่งอาจจะต้องใช้เวลายาวนานในการสั่งสมประสบการณ์ และสร้างชื่อเสียงจนมีอิทธิพลต่อวงการนั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็นวงการอาหารในเมืองไทยหลายคนคงจะรู้จักผ่านรายการอาหารดัง ๆ ในเมืองไทยอย่าง Master chef หรือ Iron Chef KOLที่เราพอจะรู้จักก็ได้แก่ เชฟป้อม เชฟเอียน ส่วนวงการเพลงที่จะขอเจาะจงลงไปเฉพาะเพลงแร็ปและฮิปฮอปที่มีรายการ The rapper เป็นรายการดังระดับเอเชียซึ่ง KOL ที่เรารู้จักกันอย่างดีคือ โจอี้ บอย หรือขันเงิน ไทเทเนี่ยม เป็นต้น
บางครั้ง KOL อาจจะไม่จำเป็นต้องเป็นผู้ที่มีชื่อเสียงมาก่อนก็เป็นไปได้ เช่น ตลอดระยะเวลาที่มีการแพร่ระบาดของโควิด-19 ก็มีคุณหมอหลาย ๆ ท่านได้ออกมาให้ความรู้ผ่านสื่อโซเซียลมีเดียต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการติดตามสถานการณ์ในประเทศต่าง ๆ ให้ความรู้เกี่ยวกับอาการของโรคว่ามีอะไรบ้าง หรือการดูแลสุขภาพ และโภชนาการเพื่อป้องกันการติดเชื้อของโรคโควิด-19 จนมีผู้ติดตามผ่านทางช่องทางสื่อโซเซียลมีเดียในช่องทางนั้น ๆ เป็นจำนวนหลักหมื่น หรือหลักแสนซึ่งขึ้นอยู่กับเนื้อหาที่ KOL นำเสนอ แต่จะมีฐานแฟนคลับประจำอยู่อย่างแน่นอน
KOL มีประโยชน์อย่างไรต่อธุรกิจ
ในปัจจุบันนี้ช่องทางสื่อมีมากมายโดยเฉพาะสื่อผ่านช่องทางโซเซียลมีเดีย ทุกคนสามารถมีสื่อในมือของตนเองได้ ทำให้ใครหลายคนกลายเป็นคนมีชื่อเสียงเนื่องจากสามารถทำเนื้อหาได้โดนใจผู้ติดตาม ดังนั้นการทำโฆษณาในปัจจุบันก็มีความแตกต่างออกไปจากเดิมเป็นอย่างมาก จากเดิมการโฆษณามักจะให้ดาราดัง คนดัง ไม่ว่าจะเป็นนักร้อง หรือนักแสดงมาเป็นพรีเซนเตอร์โฆษณาสินค้า หรือบริการนั้น ๆ และโฆษณาออกไปผ่านช่องทางทีวี และวิทยุก็สามารถทำยอดขายได้อย่างมากมาย
แต่ในปัจจุบันการโฆษณาต้องทำผ่านช่องทางโซเซียลมีเดียต่าง ๆ ตามกลุ่มผู้สนใจ เพราะว่าผู้คนให้ความสนใจต่อสื่อทางทีวี และวิทยุน้อยลง โดยเฉพาะกลุ่มคนรุ่นใหม่ ๆ ที่มักจะเลือกติดตาม Influencer หรือ KOL ผ่านทางช่องโซเซียลมีเดียมากกว่า ทำให้มีการแตกกลุ่มผู้คนให้มีความหลายหลาย และเฉพาะกลุ่มมากยิ่งขึ้น ตาม KOL หรือ Influencer
KOL และการตลาดออนไลน์
ซึ่ง KOL จะมีช่องทางติดต่อฐานแฟนคลับ หรือผู้ติดตามผ่านช่องโซเซียลมีเดียต่าง ๆ มากกว่าช่องทางสื่อสาธารณะเช่น ทีวี หรือวิทยุ เนื่องจาก KOL มักจะมีช่องทางประจำที่เอาไว้ติดต่อสื่อสารกับผู้ติดตามในรูปแบบไม่เป็นทางการมากนัก เช่น Facebook Group, YouTube Channel, Facebook Page, Twitter, TikTok รวมไปถึง Instagram ซึ่งเนื้อหาที่สื่อออกมามักจะเป็นเนื้อหาเฉพาะด้านตามความเชี่ยวชาญของ KOL คนนั้น ๆ
การทำการตลาดผ่านโซเซียลมีเดียที่จะช่วยลดปริมาณค่าใช้จ่ายในการทำการตลาด หากเราสามารถทำการตลาดได้ตรงกลุ่มเป้าหมายที่กำหนดไว้ เพื่อที่จะสามารถทำการตลาดได้ตรงตามกลุ่มเป้าหมายได้มากที่สุด และเนื้อหาที่นำเสนอต้องเป็นเนื้อหาที่กำลังเป็นที่ต้องการ ในขณะเดียวกันก็สามารถสร้างความต้องการเพื่อที่จะตอบโจทย์ความต้องการของกลุ่มเป้าหมายมากที่สุด
ซึ่ง KOL จัดได้ว่าเป็นบุคคลที่มีผู้ติดตามเฉพาะกลุ่มที่ทั้ง KOL และผู้ติดตามมีความสนใจในเดียวกัน อีกทั้ง KOL ยังเป็นผู้มีอิทธิพลชี้นำความคิดของผู้คนได้โดยเฉพาะอย่างยิ่งคือกลุ่มผู้ติดตามในช่องทางโซเซียลมีเดียของตนเอง
KOL และการสื่อสารกับลูกค้าเฉพาะกลุ่ม
เพราะว่า KOL มีความน่าเชื่อถือในเรื่องนั้น ๆ จากการที่เป็นผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้าน ซึ่งมีสไตล์การนำเสนอที่ผู้ติดตามมีความพึงพอใจอยู่แล้ว ดังนั้นการนำเสนอสินค้า หรือบริการต่าง ๆ ได้ตรงใจ โดนใจต่อผู้ติดตามจึงเป็นเรื่องไม่ยาก บางครั้งเพียงแค่นำเสนอว่าชอบสินค้า หรือบริการนี้ เพียงเท่านี้ผู้ติดตามสามารถตัดสินใจซื้อสินค้า หรือบริการนั้น ๆ ตาม KOL ได้ทันที
ซึ่งการจ้าง KOL เป็นวิธีการเพิ่มยอดขายผ่านช่องทางออนไลน์ที่ดูง่ายดาย (บางครั้งอาจทำให้มีการบอกต่อด้วยการแชร์ของผู้ติดตามผ่านช่องทางโซเซียลมีเดียต่าง ๆ อีกด้วย ถือว่าเป็นการโฆษณาด้วย ‘การบอกต่อ’ หรือ ‘แบบปากต่อปาก’ ไปในตัว)
KOL หลายคนมีความซื่อสัตย์ และจริงใจต่อผู้ติดตามเป็นอย่างมาก ด้วยการพยายามคัดเลือกสินค้า หรือบริการจะมานำเสนอต่อผู้ติดตามด้วยการทำการบ้านเป็นอย่างดีจนเป็นที่น่าเชื่อถือ หากเราสามารถทำสินค้า หรือบริการได้ตรงใจและตรงความต้องการของ KOL แล้ว KOL เป็นเลือกที่จะนำเสนอสินค้า หรือบริการนั้นด้วยตนเอง ก็จะยิ่งทำให้การซื้อสินค้า หรือบริการตาม KOL นั้นจะยิ่งน่ามีความเชื่อถือมากยิ่งขึ้น ซึ่งเป็นการสร้างภาพลักษณ์ที่ดีมาก ๆ ให้กับแบรนด์ เพราะว่ารสนิยม และความชื่นชอบของ KOL มักจะมีอิทธิพลอย่างมากต่อผู้ติดตามเสมอ
ดังนั้นการทำการตลาดออนไลน์ผ่าน KOL ในปัจจุบันเป็นที่นิยมเป็นอย่างมาก เนื่องจากสามารถหาข้อมูลความต้องการทางการตลาดผ่านเนื้อหาที่ KOL คนนั้น ๆ นำเสนอ และข้อมูลการแสดงความคิดเห็นของผู้ติดตามผ่านช่องทางโซเซียลมีเดียของ KOL คนนั้น ๆ ซึ่งถือได้ว่าเป็นข้อมูลที่สำคัญทางการตลาดที่เราไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการทำแบบสอบถามแต่อย่างใด สามารถลดต้นทุนในการทำการตลาด และมีข้อมูลที่จะมาวางแผนกลยุทธ์ทางการตลาดที่ช่วยให้ปรับปรุงสินค้าให้ตรงใจกลุ่มเป้าหมายมากที่สุดอีกด้วย และสามารถกำหนดกลุ่มผู้ติดตามของ KOL คือกลุ่มลูกค้าเป้าหมายของเราได้
การแบ่ง KOLตามจำนวนผู้ติดตาม
KOL นั้นมีหลายระดับแยกตามซึ่งจะใช้การแยกระดับตาม Influencer ดังนี้
- Mega Influencers มีจำนวนผู้ติดตามมากกว่า 1,000,000 คนขึ้นไป
- Macro Influencer มีจำนวนผู้ติดตามตั้งแต่ 500,000 – 1,000,000 คน
- Mid-Tier Influencer มีจำนวนผู้ติดตามตั้งแต่ 50,000 – 500,000 คน
- Micro Influencer มีจำนวนผู้ติดตามตั้งแต่ 10,000 – 50,000 คน
- Nano Influencer มีจำนวนผู้ติดตามตั้งแต่ 1,000 – 10,000 คน
หลายคนคงสงสัยว่า Influencer ต่างจาก KOL อย่างไรซึ่งบางทีก็ดูไม่มีความแตกต่างกันมากเท่าไหร่นัก ในส่วนนี้ผมแนะนำให้ลองศึกษาบทความของผมเรื่อง Influencer ดูนะครับ Influencer คืออะไร? การตลาดผ่านผู้ทรงอิทธิพล
KOL กับ influencer ต่างกันอย่างไร
ทั้ง KOL กับ influencer ทั้งสองคำนี้มีความคล้ายกันอย่างมากในปัจจุบัน ซึ่งแต่ก่อน KOL อาจจะแค่ได้รับเชิญมาเป็นผู้เข้าร่วมในคอนเทนต์ แต่ปัจจุบัน KOL หลายคนเริ่มมีช่องทางให้ผู้ติดตามเข้ามาติดตามผ่านโซเซียลมีเดียมากยิ่งขึ้นกลายเป็นว่าคนทั้งสองกลุ่มเป็นผู้อิทธิพลต่อผู้ติดตามในช่องทางโซเซียลมีเดีย
ซึ่งคำว่า KOL เป็นคำที่นิยมใช้กันมากในประเทศจีน คือผู้เชี่ยวชาญที่มีความเฉพาะด้านและมีอิทธิพลที่น่าเชื่อถือต่อสินค้าเฉพาะด้าน หรือที่เราเคยรู้จักกันในนามของ Beauty Blogger
ส่วน Influencer คือคนที่ทำคอนเทนต์ หรือเนื้อหาต่าง ๆ บนโลกออนไลน์ด้วยการนำเสนอสไตล์การใช้ชีวิต ซึ่งเนื้อหาที่นำเสนอจะมีความกว้าง ไม่มีความเฉพาะเจาะจง เป็นเนื้อหาตามกระแสต่าง ๆ ซึ่ง Influencer จะใช้ชีวิตบนโลกออนไลน์มากกว่า KOL
การทำการตลาดสินค้า หรือบริการผ่าน Influencer จะเป็นสินค้า หรือบริการที่หาซื้อได้ทั่วไปไม่ได้มีความเฉพาะเจาะจง ซึ่งควรจะเลือก Influencer ที่มีจำนวนผู้ติดตามระดับล้านคนขึ้นไป เช่น รีวิวผงซักฟอก หรือเครื่องซักผ้าเป็นต้น แต่สำหรับ KOL จะเหมาะกับสินค้าที่มีความเฉพาะเจาะจงมากกว่า เช่น รีวิวการ์ดจอในการขุด Bitcoin ผ่านกลุ่มหรือเพจ Extreme IT ซึ่งมีผู้ติดตามเกือบสองแสนคน ซึ่งเจ้าของกลุ่ม Extreme IT หลายคนอาจจะไม่รู้จัก แต่สำหรับวงการเกมและคอมพิวเตอร์จะรู้จักกลุ่มนี้เป็นอย่างดี
มีข้อมูลทางการตลาดพบว่า มีกลุ่มคนที่มีความคิดเห็นในด้านลบต่อการนำเสนอสินค้า หรือบริการของ Influencer ซึ่งมองว่าเป็นการตลาดมากกว่าการรีวิวสินค้าผ่านการใช้ด้วยความจริงใจ ทำให้ความเชื่อถือของแบรนด์ลดลง ถ้าหากเปลี่ยนจาก Influencer มาเป็น KOL ก็จะทำให้สินค้า หรือบริการนั้น ๆ มีความน่าเชื่อถือมากยิ่งขึ้นเพราะว่า KOL มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านในด้านนั้น ๆ มากกว่า Influencer
จุดแตกต่างที่สำคัญคือ KOL จะมีความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง แต่ Influencer จะมีความสามารถในการนำเสนอ หรือทำคอนเทนต์ได้น่าสนใจ ซึ่งในปัจจุบัน Influencer หลายคนได้ผันตัวมาเป็น KOL ที่มีความรู้ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านที่ตนเองสนใจ และเลือกสินค้า หรือบริการมากนำเสนอมากยิ่งขึ้น ทำให้ผู้ติดตามสามารถเลือกซื้อสินค้าได้ง่ายขึ้น และเข้าถึงได้ตรงกลุ่มมากยิ่งขึ้น