การตลาดเรียนเกี่ยวกับอะไรบ้าง? ตอบทุกคำถามของมือใหม่

การตลาดและการทำธุรกิจเหมือนจะเป็นสิ่งที่วนเวียนอยู่รอบตัวเราเสมอ ผมก็เป็นคนที่ทำงานในสายธุรกิจและสายการตลาดมานาน ซึ่งหากมีคนมาถามผมว่าเรียนอะไรบ้างหรือทำงานอะไรบ้าง ทุกวันนี้สิ่งที่ผมดูแลอยู่ก็เยอะมากหลายอย่าง จนผมก็ไม่แน่ใจว่าจะสรุปแบบสั้นๆให้คนเข้าใจได้อย่างไร เพราะฉะนั้นในบทความนี้ ผมก็เลยเลือกที่จะเขียนแบบลงละเอียด เจาะข้อมูลเชิงลึก ว่าการตลาดคืออะไรกันแน่…ในมุมมองของคนที่ไม่รู้จักมาก่อน

บทความนี้เราจะมาตอบคำถามกันว่า การตลาดเรียนเกี่ยวกับอะไรบ้าง นอกจากนั้นก็จะมีการตอบคำถามเพิ่มเติมอีกอย่าง เรียนการตลาดแล้วไปทำอะไรได้บ้าง และหน้าที่การตลาดเหมาะกับเราหรือเปล่า หวังว่าจะเป็นประโยชน์ให้กับทุกคน

หมายเหตุ: สำหรับใครที่สนใจศึกษาเรื่องการตลาดและธุรกิจ ผมมีคู่มือแจกฟรี สามารถไปโหลดอ่านได้ที่นี่นะครับ

การตลาดเรียนเกี่ยวกับอะไรบ้าง

การตลาดเรียนเกี่ยวกับวิธีสื่อสารกับลูกค้าในรูปแบบต่างๆ ขึ้นอยู่กับความเชี่ยวชาญของแต่ละหลักสูตร ยกตัวอย่างเช่น การตลาดดิจิทัล การสื่อสารการตลาด การบริหารการตลาด หรือ การจัดการแบรนด์ ทักษะสำคัญในการตลาดได้แก่ความรู้เรื่องลูกค้า การเล่าเรื่อง ความคิดสร้างสรรค์ ความรู้เครื่องมือการตลาด และทักษะด้านการคำนวณ

การตลาดเป็นคำที่กว้างครับ รวมถึงการสร้างหรือการหาสินค้าและบริการ การทำให้ลูกค้ามีความอยากซื้อมากขึ้น ซึ่งโดยรวมแล้วการตลาดจะขึ้นอยู่กับว่าเราจะใช้ช่องทางและโอกาสต่างๆในการสื่อสารกับลูกค้าได้ยังไงบ้าง

นั่นก็หมายความว่า โดยพื้นฐานแล้ว เราก็ต้องเรียนเกี่ยวกับหมวดหมู่ต่างๆก่อน แต่หลังจากนั้นเราก็ต้องเลือกว่าจุดที่เราอยากจะทำหรือความเชี่ยวชาญของเราจะอยู่ที่ไหน เช่น เราอยากจะเป็นนักการตลาดออนไลน์ อยากจะเป็นนักสร้างแบรนด์ หรือเราสนใจด้านการประชาสัมพันธ์

ที่สำคัญก็คือ หากถามว่าการตลาดยังจำเป็นอยู่แค่ไหน? ผมก็ขอถามกลับว่า คุณรู้จักกี่บริษัท…ที่ขายได้ โดยไม่ทำการตลาดอะไรเลย? (อ่านเพิ่มเติมได้ในบทความนี้ เหตุผลที่การตลาดสำคัญกว่าที่คุณคิด)

หากคุณเป็นมือใหม่ที่ไม่รู้อะไรเลยเกี่ยวกับการตลาด หากคุณไปดูคอร์สเรียนที่มหาลัยต่างๆ คุณก็จะเห็นได้ว่าแต่ละมหาลัย แต่ละคณะ หรือแต่ละคอร์ส ก็อาจจะมีรายละเอียดต่างกันนิดๆหน่อยๆ ในส่วนนี้เราก็ต้องเลือกเอาว่า เราอยากเรียนเน้นด้านไหน เราอยากได้ปริญญาจากมหาลัยอะไร หรือแม้แต่ว่าที่ไหนเรียนใกล้บ้าน

แต่โดยรวมแล้ว คำพูดที่เราจะได้ยินบ่อยๆในการตลาดจะมีดังนี้ครับ

• Advertising & Promotion การโฆษณาและการสร้างโปรโมชั่นกระตุ้นให้คนอยากซื้อ
• Marketing Communications การสื่อสารการตลาด หรือการตลาดที่เรียนมุ้งเน้นด้านการสื่อสาร อาจจะผ่านการทำโฆษณาแบบหัวข้อที่แล้ว หรืออาจจะเป็นการขายตรง การสร้างแบรนด์ หรือสื่อพิมพ์ต่างๆ
• Public Relation การประชาสัมพันธ์ เป็นสายการตลาดที่เน้นเรื่องการสื่อสารกับคนหรือตัวตนอื่นๆ เช่นการไปคุยกับสื่อเว็บไซต์ต่างๆเพื่อให้สื่อช่วยบอกต่อ หรือจะเป็นการไปร่วมงานกับบริษัทอื่นๆด้วยก็ได้ 
• Market Research หรือการวิจัยตลาด มีทั้งส่วนเรื่องการเก็บข้อมูลลูกค้า ข้อมูลเทรนด์ต่างๆ และก็มีส่วนคิดเลข คำนวณต่างๆด้วย 
• Marketing Strategy กลยุทธ์การตลาด – หมายถึงการวางแผนการตลาดและตั้งภาพรวม หากใครไม่เข้าใจว่ากลยุทธ์คืออะไรสามารถดูวิดีโอนี้ได้
• Management การบริหาร หมายถึงการบริหารกิจกรรมและแผนกการตลาดหลายๆอย่าง เห็นได้ในบริษัทใหญ่ๆที่มีหลายแผนก เช่น การประชาสัมพันธ์ การสร้างกลยุทธ์ การทำโฆษณา
• Sales การขาย – ในสมัยนี้การขายและการตลาดนั้นกลายเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงกันมาก ช่องทางการตลาดสามารถใช้ในการปิดการขายได้ และช่องทางการขายก็เป็นวิธีสื่อสารให้กับลูกค้าเป็นอย่างดี

มาถึงตอนนี้แล้วเราก็เห็นว่าการตลาดเรียนเกี่ยวกับอะไร เรามาลองดูกันว่าถ้าเราเรียนแล้วเราจะนำไปทำอะไรได้ต่อ

เรียนการตลาดแล้วไปทำอะไรได้บ้าง

หากคุณเรียนหรือเริ่มต้นทำงานสายการตลาด ภายใน 3-5 ปีหน้าที่ของคุณก็อาจจะได้แก่

Marketing Coordinator-Associate – หมายถึงผู้ประสานงานและคนที่ทำงานรองลงมาจากหัวหน้าแผนกการตลาด อาจจะเป็นเด็กจบใหม่ที่เรียนการตลาดตรงสาย ตรงกับหน้าที่งาน หรืออาจจะเป็นคนที่มีประสบการณ์ทำงานเบื้องต้นมาบ้าง
Marketing Specialist – หมายถึงผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาด ส่วนมากจะมีคำอธิบายเพิ่มเช่น Brand Specialist หรือ PR Specialist เป็นต้น
Marketing Manager – ผู้จัดการการตลาด หากคุณอยู่ในถูกที ถูกเวลา ถ้าทำงานการตลาดไป 5-7 ปีก็อาจจะได้คุมทีมของตัวเอง และได้เป็นผู้จัดการครับ
Social Media Marketer/ Online Specialist – หมายถึงนักการตลาดที่ดูแลด้านออนไลน์ ซึ่งในประเทศไทยส่วนมากก็คือการตลาดผ่านโซเชียลมีเดียอย่าง Facebook แต่ก็อาจรวมถึงการตลาดออนไลน์แบบอื่นด้วย
Account Manager/Partner Manager –  หมายถึงผู้ดูแลบัญชี ลูกค้า หรือคู่ค้าหลักๆ เป็นงานการตลาดที่ต้องพบเจอคนบ่อย

แต่บางองค์กรก็อาจจะใช้คำศัพท์เหล่านี้ไม่เหมือนกัน เพราะฉะนั้นหากเราจะไปสมัครงานหรือรับหน้าที่ใหม่ๆ ก็ลองคุยเรื่องหน้าที่ที่เราต้องทำ หรือ Job Description ให้ดีอีกทีก่อนตัดสินใจนะครับ

หรือถ้าคุณจะเรียนแล้วไปทำธุรกิจตัวเอง ทำกิจการที่บ้าน หรือจะไปทำงานสายอื่นเช่น ฝ่ายขาย ฝ่ายออกแบบ คุณก็คงยังต้องใช้ทักษะด้านการตลาดอยู่ดี เพราะสุดท้ายแล้ว งานอะไรก็ได้ที่เราต้องทำความเข้าใจลูกค้า ก็คืองานการตลาด

จริงๆหน้าที่การตลาดมีอีกเยอะนะครับ ส่วนมากจะขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของคุณมากกว่า นอกจากนั้นก็ยังมีเรื่องของอุตสาหกรรมด้วย เช่น นักการตลาดของบริษัทรถยนต์ บริษัทสายการบิน บริษัทชานม 

คือหลายๆครั้งเนื้อหาของหน้าที่การตลาดขึ้นอยู่กับกลุ่มลูกค้า และกลุ่มลูกค้าก็ขึ้นอยู่กับชนิดของสินค้า หากคุณจะขายชานมไข่มุก คุณก็คงไม่ได้ใช้วิธีการตลาดเดียวกับการขายซอฟแวร์โปรแกรมต่างๆ 

ซึ่งหากคุณแม่นเรื่องพื้นฐานและเป็นคนที่พร้อมจะเรียนรู้อะไรใหม่ๆเสมอ คุณก็น่าจะปรับตัวได้ 

แต่สำหรับคนส่วนมาก บริษัทส่วนมาก การย้ายหน้าที่การงาน แบบเปลี่ยนอุตสาหกรรม และเปลี่ยนชนิดงานพร้อมกันนั้นทำได้ยาก เช่น ปกติคุณทำแบรนด์ให้กับบริษัทซอฟแวร์ แล้วคุณอยากย้ายไปทำการตลาดออนไลน์ให้กับบริษัทชานม ขอย้ำนะครับ ทำได้ยาก ไม่ได้ทำไม่ได้ หลายคนที่ผมรู้จักก็ย้ายสายงานแบบนี้เรื่อยๆ 

ซึ่งก็ทำให้เรามาสู่ข้อสุดท้าย

หน้าที่การตลาดเหมาะกับเราหรือเปล่า

ส่วนนี้ก็เป็นอีกหนึ่งคำถามที่ผมคิดว่าหลายๆคนน่าจะมี แต่ว่ามันเป็นคำถามที่กว้างไปนิดนึงนะครับ เพราะอย่างที่บอกก็คือการตลาดเป็นคำพูดเหมารวมของหลายๆหน้าที่การงาน

แต่ผมคิดว่าสิ่งหลักที่นักการตลาดทุกคนต้องมี ก็คือเรื่องของความชอบครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งความชอบที่จะศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมลูกค้าหรือว่าคู่ค้าที่เราอยากจะทำงานด้วย

คือหน้าที่การตลาดพื้นฐานก็คือการสื่อสารกับลูกค้าผ่านช่องทางต่างๆ แต่เราอาจจะเป็นการสร้างแบรนด์เน้นการออกแบบอะไรหรูๆ นักการตลาดสายคำนวณนั่งเคาะเลข excel ทั้งวัน หรือจะเป็นนักการตลาดสายประชาสัมพันธ์วันนึงต้องติดต่อพูดคุยกับคนใหม่ๆหลายสิบคน

ซึ่งหากคุณชอบเลข คุณก็อาจจะมีแนวโน้มที่จะอยากเป็นนักการตลาดสายคำนวณ ยิ่งพวกสายการตลาดออนไลน์ แล้วพวกสายวิจัยตลาดก็ยิ่งต้องคำนวณเยอะ

หากคุณชอบพบปะคนเยอะๆ คุณก็อาจจะชอบแนวสาย PR

หรือถ้าคุณมีหัวศิลป์ คุณก็อาจจะถนัดด้านการทำโฆษณา หรือแม้แต่การสร้างแบรนด์

ซึ่งในรายละเอียดการเลือกหน้าที่งานที่เราชอบเนี่ยมันก็สำคัญ แต่สุดท้ายแล้วหาคุณไม่ได้สนใจไปกับกลุ่มลูกค้าที่คุณอยากจะทำด้วย สุดท้ายแล้วคุณก็คงไม่ได้ชอบหน้าที่การงานนี้ ยกตัวอย่างเช่น หากคุณไม่ได้ชอบเล่นเกม แต่คุณไปทำงานการตลาดให้กับบริษัทเกม คุณก็คงไม่ได้อิน

ในความคิดของผมนะครับ ให้คุณลองสังเกตตัวเองหรือว่าปกติคุณตั้งคำถามเกี่ยวกับอะไรบ้าง แล้วคุณใส่ใจกับอะไรบ้าง 

ถ้าคุณดูโฆษณาบ่อยๆ แล้วชอบสังเกตโฆษณาว่าโฆษณานี้ทำไมถึงดี ทำไมถึงน่าสนใจ คุณก็อาจจะสนใจงานโฆษณา

นอกจากนั้นก็มีอีกวิธี ก็คือไปลองฝึกงาน หรือลองพูดคุยกับคนที่เคยทำงานใกล้เคียงกัน แล้วก็มาลองเปรียบเทียบดูว่าเราสามารถทำงานแบบนี้ได้หรือเปล่า เราทำแล้วจะมีความสุขหรือเปล่า

แล้วสุดท้ายก็คือเรื่องของสายคำนวณแล้วก็สายศิลป์ ซึ่งในสมัยนี้การตลาดก็ประกอบไปด้วยทั้งการคำนวณต่างๆแล้วก็มีทั้งการออกแบบ โดยส่วนตัวแล้วผมคิดว่าคนที่สามารถทำได้ทั้งสองอย่างก็ถือว่าเป็นทักษะที่มีค่า แต่ถ้าคุณมีแค่ทักษะด้านใดด้านหนึ่งคุณก็สามารถเติบโตได้ดีไม่แพ้กัน

แน่นอนว่านี่เป็นแค่คำแนะนำเบื้องต้นนะครับ ส่วนมากแล้วในการทำงานหากคุณพร้อมที่จะเรียนรู้ เป็นคนที่ชอบเปิดใจ กล้าทดลองอะไรใหม่ๆ คนแบบนี้ก็สามารถทำงานอะไรได้มากขึ้น

ข้อมูลในการทำธุรกิจอื่นๆที่เราแนะนำ

การตลาดเบื้องต้น – คู่มือง่ายๆ สำหรับมือใหม่
นักการตลาดทําอะไรบ้าง? หน้าที่ของ Marketing Officer
ขายอะไรดี ลงทุนน้อย กำไรดี – 60 ไอเดียของน่าขาย (2021)