ในสมัยนี้การไลฟ์สดทำได้ง่ายมาก เพียงแค่คุณมีเฟสบุ๊คหรือยูทูป คุณก็สามารถกดไลฟ์ได้แล้ว หรือถ้าคุณเป็นคนส่วนน้อยของยุค 2021 การไลฟ์สดจากคอมพิวเตอร์ก็เป็นกิจกรรมที่ทำได้ง่ายเช่นกัน โปรแกรมฟรี ไม่กินพื้นที่คอม ก็มีเยอะ
ในบทความนี้ผมจะแนะนำ อุปกรณ์ เครื่องมือ และโปรแกรมต่างๆที่คุณสามารถใช้ได้เพื่อเพิ่มความโปรให้กับการไลฟ์สดของคุณ คัดมาแล้วให้เหมาะสำหรับมือใหม่
Table of Contents
แนะนำอุปกรณ์ไลฟ์สด สำหรับมือใหม่ (2021)
ถึงแม้ว่าคุณจะเป็นมือใหม่ที่ไม่เคยไลฟ์มาก่อน ไม่เก่งเทคโนโลยี ไม่ได้มีอุปกรณ์แพงๆ ก็ไม่ต้องเป็นห่วงไป บทความนี้จะเป็นคู่มือที่ช่วยสอนคุณเลือกซื้อสินค้าและโปรแกรม ให้เหมาะสำหรับพ่อค้าแม่ค้าออนไลน์ เจ้าของธุรกิจ หรือแม้แต่ คนทำ YouTube, Vlog, คลาสออนไลน์ ต่างๆ
ปล. ผมได้อัพเดทรุ่นสินค้าให้แล้วนะครับ ไอโฟนก็แนะนำรุ่นใหม่ น่าจะถูกใจทุกคนกัน
#1 กล้อง สำหรับการไลฟ์สด
ในสมัยนี้มือถือส่วนมากก็ใช้ในการไลฟ์สดได้อยู่แล้ว แต่หากคุณจำเป็นต้องซื้อมือถือใหม่จริงๆ มือถือราคา 5-6 พันบาทก็มีกล้องมีความชัดมากพออยู่แล้ว (ผมแนะนำ XiaoMi) แต่ถ้าคุณเป็นคนนิยมสินค้าของ Apple ผมคิดว่า iPhone รุ่นรองลงมาก็ใช้งานได้ดีเหมือนกัน
แต่สำหรับคนที่อยากจะใช้กล้องคุณภาพดี ในกรณีนี้กล้อง Canon ก็เป็นตัวเลือกที่คุ้มราคาที่สุด แต่การใช้กล้องแบบนี้ก็แปลว่าคุณต้องต่อกล้องเข้ากับคอม ซึ่งส่วนมากก็ต้องใช้อุปกรณ์เสริมที่เรียกว่า Capture Card ด้วย (ทำให้คอมสามารถอ่านข้อมูลจากกล้องได้ทันที) สำหรับคนที่เพิ่งเริ่มไลฟ์สด ผมแนะนำให้ใช้กล้องมือถือไปก่อน หากคุณสร้างรายได้มากพอแล้วค่อยเอาเงินมาหมุนซื้อกล้องราคาแพงขึ้น
แนะนำสินค้าหมวดกล้อง ไลฟ์สด ผ่านมือถือ:
iPhone 11 (สำหรับแฟนสินค้าของ Apple)
XiaoMI RedMi Note 10 5G (ราคาถูก กล้องดี ไลฟ์ผ่าน Facebook-YouTube)
แนะนำสินค้าหมวดกล้อง ไลฟ์สด สำหรับมือโปร:
Canon MIRRORLESS รุ่น EOS M50
#2 ขาตั้งกล้อง
ขาตั้งกล้องเป็นอุปกรณ์ไลฟ์สดที่ยังไงก็จำเป็น โดยที่ส่วนมากจะแบ่งออกมาเป็นขาตั้งกล้องมือถือและขาตั้งกล้องถ่ายรูปทั่วไป อย่างไรก็ตามเนื่องจากว่าการใช้งานของคุณไม่ได้โหดมาก (แบบการถ่ายนอกสถานที่ ขาตั้งโดนกระแทกเยอะ) ขาตั้งกล้องส่วนมากราคาไม่กี่ร้อยบาทก็สามารถใช้งานได้แล้ว
หากเป็นไปได้คุณควรที่จะเลือกขาตั้งกล้องให้เหมาะกับการใช้งานของคุณตั้งแต่แรก หากคุณชอบยืนไลฟ์สด คุณก็ต้องหาขาตั้งกล้องที่มีความสูงมากหน่อย แต่ถ้าคุณเป็นคนนั่งไลฟ์หน้าคอม คุณก็อาจจะเลือกขาตั้งกล้องที่มีความพอดีกับความสูงของคุณเวลานั่ง ในส่วนนี้คุณแค่เลือกว่าจะเอาขาตั้งกล้องแบบสั้นหรือยาวก็พอ เพราะขาตั้งส่วนมากปรับความสูงได้เล็กน้อยอยู่แล้ว
ขาตั้งกล้องแบบหนีบกับโต๊ะต่างๆ ก็เป็นตัวเลือกที่หน้าสนใจ แต่หากคุณไม่ได้เลือกซื้อเอง โอกาสที่จะได้ขาตั้งกล้องไม่ดีโยกไปโยกมาก็มีเยอะ ซึ่งก็จะทำให้คนดูไลฟ์ปวดหัวมาก (หากใครใช้กล้องแพงก็ซื้อตัวแพงได้ครับ ไม่งั้นกล้องหลักหมื่นตกมาพังจะเสียใจเปล่าๆ)
ขาตั้งกล้องแบบง่ายๆ
ขาตั้งกล้องพร้อมไฟ
#3 ชุดไฟไลฟ์สด
ส่วนมากแล้วคนพูดจะเป็นจุดโฟกัสของไลฟ์ เพราะฉะนั้นไฟหลักก็ต้องส่องไปที่หน้าคนไลฟ์ หากคุณไลฟ์ขายของ คุณก็ต้องเปิดไฟให้สว่างเพื่อให้คนดูสามารถเห็นสินค้าต่างๆได้ แต่ถ้าคุณไลฟ์พูดอย่างเดียว การยิงไฟเข้าหน้าแล้วปิดไฟดวงอื่นก็เป็นการเพิ่มโฟกัสไปที่คนพูดได้ดี
ให้นำไฟไว้หลังกล้องถ่าย โดยปรับให้ไฟอยู่เหนือตัวกล้องนิดนึง ยิ่งคุณยืนห่างจากไฟมากเท่าไร ไฟก็จะต้องแรงขึ้น สำหรับคนที่เริ่มใหม่ๆ เราไม่ต้องซื้อชุดไฟแพงๆก็ได้ จะใช้โคมไฟอ่านหนังสือวางบนโต๊ะให้สูงๆก็ได้ หรือจะซื้อไฟสำหรับการถ่ายวิดีโอราคาถูกมาก่อนก็ได้
#4 ฉากไลฟ์สด
ฉากไลฟ์สด หรือ Green Screen ก็เป็นเครื่องมือสมัยใหม่ช่วยเพิ่มสีสันให้กับการไลฟ์เป็นอย่างดี แต่ส่วนตัวแล้วผมคิดว่าการไลฟ์สดก็คือการสื่อสารแบบแสดงความจริงใจให้กับคนดู โดยรวมแล้วหากเลือกได้ ผมแนะนำให้แต่งห้องให้สวยๆ จัดแสงดีๆ ก็จะดีกว่าการใช้กราฟิก green screen เยอะๆครับ
โครงฉากถ่ายไลฟ์เหมาะสำหรับคนที่ไม่มั่นใจในฝีมือการตกแต่งฉากของตัวเอง อาจจะเป็นเพราะว่าบ้านรก หรือถ่ายฉากเก่าๆเบื่อแล้วอยากจะเปลี่ยนอะไรใหม่ๆบ้าง จริงๆโปรแกรมสมัยนี้ก็สามารถทำให้เราเปลี่ยนฉากพวกนี้ได้ง่าย ทำแล้วก็ออกมาดูดีด้วย เช่น Zoom เป็นต้น
สำหรับคนที่อยากถ่ายฉากห้องตัวเอง ข้อแนะนำก็คือให้เราถ่ายเข้ามุมห้อง แทนที่จะถ่ายเข้ากำแพงอย่างเดียว เพราะมุมห้องจะทำให้ห้องดูกว้างขึ้น ห้องดูมีอะไรเยอะขึ้น คนดูรู้สึกอึดอัดน้อยลง เหมาะสำหรับคนที่มีพื้นที่น้อยๆ นอกจากนั้นแล้วการมีไฟสว่างๆอยู่มุมขวาหรือซ้ายหลังคนไลฟ์ (เลือกแค่มุมเดียวพอ) ก็จะทำให้ไลฟ์ดูมีสีสันมากขึ้น
#5 ไมค์ และ เสียงในการไลฟ์
ยกเว้นว่าคุณจะทำการร้องเพลง อัดดนตรี ส่วนมากแล้วไมค์ที่ใช้ในการไลฟ์ก็ราคาไม่แพงเท่าไร ไม่กี่ร้อยบาทก็ซื้อได้แล้ว มีตั้งแต่ไมค์ใหญ่ ไมค์หนีบเสื้อ หรือแม้แต่ไมค์จากหูฟังที่แถมมากับมือถือ ข้อควรระวังก็คืออย่าซื้อราคาถูกไป ซักสามสี่ร้อยบาทกำลังดีเลยครับ ส่วนคุณจะเลือกไมค์มีสาย ไมค์หนีบเสื้อ หรือไมค์ใหญ่ๆ ก็ต้องดูว่าคุณเคลื่อนไหวตัวบ่อยแค่ไหน คุณถนัดกับการพูดแบบไหนมากกว่า
เนื่องจากว่าไมโครโฟนสมัยนี้มีความละเอียด สามารถเก็บเสียงเล็กๆน้อยๆได้ ในส่วนนี้ผมจะมีข้อแนะนำ 2 อย่าง อย่างแรกก็คือการเอาผ้าชนิดต่างๆมากองไว้ตรงพื้น เพราะพื้นแข็งๆจะสะท้อนเสียงได้ดี ทำให้เสียงเวลาเราไลฟ์สดมีความทุ้ม ฟังยาก หากคุณมีงบมากหน่อยก็ซื้อแผ่นดูดเสียงมาติดตรงกำแพงด้วยก็ได้ เป็นทั้งการตกแต่งฉากหลังและการเพิ่มคุณภาพเสียงได้ดี ราคาไม่กี่ร้อยบาทเอง
อีกข้อแนะนำหนึ่งก็คือการเปิดเพลงระหว่างที่เราไลฟ์สด หากถ้าเราหยุดพูด หยุดคิดบ่อยๆ คนดูอาจรู้สึกเบื่อได้ การเปิดเพลงจะเพิ่มความน่าสนใจให้กับไลฟ์ ทำให้คนพูดรู้สึกกดดันน้อยลง ว่าต้องพูดให้เร็ว พูดอยู่ตลอดเวลา ให้คุณเลือกเพลงให้เหมาะกับชนิดของการไลฟ์ หากเป็นการขายสินค้าก็อาจจะใช้เพลงเร็วๆ หากเป็นการสอนคุณก็สามารถใช้เพลงคลาสสิคเบาๆก็ได้
ชุดไมค์อัดเสียง
ชุดกันเสียง Studio Acoustic (กันเสียงสะท้อน สำหรับห้องแคบๆ ไลฟ์ติดกำแพง)
ส่วนนี่เป็นไมค์ที่ผมใช้ปัจจุบัน เพราะผมไลฟ์ผ่านคอมครับ อ่าน รีวิว Rode NT-USB Mini ได้
#6 แอพและโปรแกรม ไลฟ์สดขายของ
การไลฟ์สดส่วนมากก็คือการไลฟ์ผ่านมือถือในเฟสบุ๊ค หากคุณเป็นคนที่อยากไลฟ์ผ่านมือถือ ขั้นตอนในส่วนนี้ก็ไม่มีอะไรมากเลย แค่ต่อมือถือเข้ากับไมโครโฟนที่ชัดๆก็ไลฟ์ได้แล้ว
แต่ในกรณีที่เราอยากจะไลฟ์ผ่านกล้องที่ชัดขึ้น หรือใส่เอฟเฟคมากขึ้น เราก็ต้องใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ ซึ่งก็หมายความว่าคุณจำเป็นที่จะต้องมีคอมพิวเตอร์และโปรแกรมสำหรับการไลฟ์ โดยโปรแกรมที่ใช้งานอย่างแพร่หลายมากที่สุดก็คือ Zoom และ OBS ที่เป็นโปรแกรมฟรีและเหมาะสำหรับคอมทุกประเภท (ไม่ต้องสเปคเทพก็ทำการไลฟ์ได้)
ZOOM: สามารถดาวน์โหลดได้ที่นี่
OBS: สามารถกด ดาวน์โหลดได้ดังนี้ และสามารถศึกษา วิธีใช้ได้ตามวีดิโอนี้
และการไลฟ์ผ่านโปรแกรมในคอมก็แปลว่าคุณจะต้องมีกล้อง ไมโครโฟน และอุปกรณ์อื่นๆอีกมาก ซึ่งสามารถดูคำแนะนำต่างๆในบทความได้
#7 ตัวช่วยในการพูดออกไลฟ์ คลิกเกอร์และหน้าจอ
สำหรับคนที่พูดไม่เก่ง คิดไม่ออกว่าต้องพูดอะไรบ้าง เคล็ดลับที่เราอาจจะลืมนึกถึงก็คือการ ‘เตรียมโพย’ เพราะถ้าเรารู้ว่าเราอยากจะพูดอะไรอยู่ตลอดเวลา เราก็คงไม่เขิน พูดตะกุกตะกักมากตอนไลฟ์
ซึ่งการเตรียมโพยก็มีอยู่หลายระดับ บางคนก็จดสิ่งที่จะพูดไว้ในกระดาษ บางคนก็มีคนช่วยบอกคิวพูดอยู่หลังกล้อง แต่สำหรับคนที่ไลฟ์สดคนเดียว วิธีเตรียมโพยที่เนียนที่สุดก็คือการเตรียมสไลด์ PowerPoint ไว้หลังกล้อง ที่เราสามารถอ่านได้ทันทีและเปลี่ยนหน้าสไลด์ผ่านอุปกรณ์อย่างคลิกเกอร์
หากคุณมาโน๊ตบุ๊คคอมพิวเตอร์อยู่แล้ว การเตรียมตัวส่วนนี้ก็ไม่ได้มีราคาแพงมาก เราแค่ต้องจัดคอมพิวเตอร์หรือหน้าจอให้อยู่ในระดับเดียวกับกล้องไลฟ์สด เวลาที่เราพูดไป อ่านสไลด์ไป เราก็จะดูเหมือนว่าเรา มองกล้องไปด้วยพร้อมกัน ซึ่งคลิกเกอร์บลูทูธที่เชื่อมต่อกับโน๊ตบุ๊คคอมพิวเตอร์ก็มีราคาไม่กี่ร้อยบาท
อีกหนึ่งตัวเลือกก็คือ ‘กระดิ่ง’ ไม่รู้แม่ค้าไลฟ์ขายของเอาไอเดียนี้มาจากไหน แต่ช่วยดึงความสนใจคนได้ดีทีเดียวครับ ผมดูไลฟ์จะหลับแล้วพอได้ยินกระดิ่งก็ตื่นขึ้นมาเลย
#8 สำหรับคนที่ไลฟ์จากคอมพิวเตอร์
การไลฟ์สดจากคอมพิวเตอร์ก็ถือว่าทำได้ยากกว่าการไลฟ์สดจากมือถือ เพราะคุณอาจจะต้องมีอุปกรณ์เสริมและความรู้เรื่องเทคโนโลยีเยอะขึ้นหน่อย
แต่ผมรับรองว่าการติดตั้งไลฟ์สดจากคอมพิวเตอร์ไม่ได้ยากขนาดนั้น เพียงแต่อุปกรณ์หลายๆอย่างเช่นกล้อง ไมค์ และเครื่องช่วยต่อกล้องเข้าคอมพิวเตอร์ พอรวมๆกันแล้วก็มีราคาแพงอยู่
ผมได้เขียนไปแล้วว่าสำหรับมือใหม่ การเริ่มไลฟ์จากมือถือเป็นสิ่งที่เพียงพอแล้ว แต่สำหรับคนที่มีงบหลายหมื่นบาท การลงทุนซื้อกล้อง ซื้อ video capture card (ไว้ต่อกล้องเข้าคอมอีกที) ก็จะทำให้เราปรับลูกเล่นของการไลฟ์ได้เยอะ โดยเฉพาะอย่างยิ่งเวลาที่กล้องที่แถมมากับโน๊ตบุ๊คคอมพิวเตอร์ของคุณมีคุณภาพไม่ค่อยดี
เรื่องอุปกรณ์อื่นๆผมได้แนะนำไปแล้วนะส่วนก่อนหน้านี้ แต่ในส่วนนี้ผมอยากจะอธิบายเรื่อง video capture card เพิ่มเติม ซึ่งอุปกรณ์นี้ทำให้เราต่อกล้องเข้ากับคอมได้ง่ายขึ้น และสามารถทำให้เราบันทึกภาพและเสีนงเป็นช่องทางแยก เหมาะกับคนที่อยากลดเสียงบางประเภท หรือจัดเอฟเฟคการไลฟ์ต่างๆ
(กล้อง Canon DSLR บางรุ่นสามารถต่อ Live เข้ากับคอมได้โดยตรงผ่านโปรแกรมฟรี EOS Webcam Utility แต่ส่วนมากจะเป็นสำหรับกล้องใหม่ รุ่นแพง เช่น EOS 5DS, 6D, 7D, 77D, 80D, 90D)
บทสรุปคำแนะนำเกี่ยวกับอุปกรณ์ไลฟ์สด
ในบทความนี้ผมก็ได้แนะนำอุปกรณ์การไลฟ์สดขายหลายอย่างแล้ว อย่างที่บอกก็คือสำหรับมือใหม่เราสามารถเลือกได้ง่ายๆผ่านมือถือในราคาไม่กี่พันบาท เราจะเห็นได้ว่าการไลฟ์สดจะมีทั้งทักษะด้านศาสตร์และศิลป์ หากเราไม่เก่งคอมเก่งโปรแกรม เราก็หันมาใส่ใจเรื่องการจัดฉาก จัดแสง หรือการพูดให้น่าติดตามแทนก็ได้
ผมหวังว่าบทความนี้จะช่วยให้ทุกคนสามารถเริ่มไลฟ์สดได้ง่ายๆ ด้วยตัวของคุณเอง สินค้าและโปรแกรมแต่ละอย่างที่ผมแนะนำมาส่วนมากจะมีราคาไม่แพง (มีแต่กล้อง และ capture card ที่เป็นอุปกรณ์ราคาแพง เหมาะสำหรับคนที่เก่งแล้ว) สุดท้ายนี้ผมก็อยากจะบอกไว้ว่าการไลฟ์สดไม่ใช่สิ่งที่เราจะทำได้สมบูรณ์แบบในวันแรก แต่นั้นก็ไม่ใช่สิ่งที่ผิดอะไร ในส่วนนี้เรายิ่งฝึกซ้อม ยิ่งลองทดลองจริง เดี๋ยวเราก็เก่งขึ้นเอง